SEDER PESACH na pamiątkę wieczerzy Jezusa z Uczniami
Szóstego kwietnia Anno Domini 2017 zgromadziliśmy się w Sali im. św. Jana Pawła II, aby jako wspólnota przeżyć razem paschę na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy Pana Jezusa.
Przygotowania do tego uroczystego wieczoru rozpoczęliśmy tydzień wcześniej, a nad całością pod względem organizacyjnym czuwała dzielnie Magdalena. Każdy z uczestników sporządził wcześniej w domu wybraną przez siebie tradycyjną pesachową potrawę. Na ustawionych w kształcie litery „U” stołach, które przybraliśmy białym obrusem, świecami i kwiatami, znalazły się kolejno takie potrawy, jak: charoset, kurczak pesachowy, kugel owocowy, jajka nadziewane, śledź posiekany, rosół z kulkami z macy, sałatka marchwiowa oraz biszkopt paschalny. Ważnym symbolicznie elementem Paschy jest półmisek, na którym powinny znaleźć się: zeroa (kawałek baraniny), charoset (polana czerwonym winem mieszanina składająca się z utartego jabłka, rodzynek, orzechów i migdałów), gorzkie zioła (maror) − tarty chrzan zawinięty w liście sałaty, bejca (jajko ugotowane na twardo), karpas (natka pietruszki) i chazeret (sałata). Wszystkie potrawy spożywaliśmy w duchu wolności, którą nabył i obdarował nas Mesjasz, abyśmy pamiętali, że zostaliśmy wyzwoleni z mocy grzechu.
Dzisiejszej nocy odbędziemy podróż w czasie. Żydowska tradycja uczy, że każdy musi spojrzeć na siebie, jakby był uczestnikiem wyjścia z niewoli egipskiej. Z mesjańskiej perspektywy powinniśmy spojrzeć na siebie, jako na uczestników obietnic, których spełnienie Jezus zapowiada w Wieczerniku w Jerozolimie. To będzie następny etap podróży, w która udajemy się dzisiejszej nocy − takimi słowami ks. Jan jako prowadzący rozpoczął wieczór paschalny.
Aby zrozumieć sens tej podróży w czasie, warto wiedzieć, że w judaizmie Pesach [hebr.; gr. Pascha] należało do tzw. świąt pielgrzymich (wraz z Szawuot i Sukot), związanych w czasach Drugiej Świątyni (od VI wieku p.n.e.) z pielgrzymką do Świątyni Jerozolimskiej. Od VII wieku p.n.e. jest obchodzone na pamiątkę wyjścia Izraelitów pod wodzą Mojżesza z egipskiej niewoli. Janusz Korczak w opowiadaniu dla dzieci Trzy wyprawy Herszka wyjaśniał najmłodszym, że
[…] Pesach to ważne święto. W Pesach trzeba mieć nową czapkę i buty. — Bo Mojżesz idzie, idzie, idzie, a za nim Żydzi idą, idą, idą. A Mojżesz prowadzi ich przez pustynię. […]
Pesach rozpoczyna się uroczystym wspólnym posiłkiem, przebiegającym według ściśle określonego porządku (hebrajski seder). W trakcie uczty jest czytana i śpiewana hagada [hebr., ‘opowieść’, ‘przypowieść’, ‘bajka’] paschalna, spisana w językach hebrajskich i aramejskim, a także są odmawiane modlitwy, śpiewane psalmy i hymny. Radosny nastrój tej uroczystości wyraża oczekiwanie na nieuchronne nadejście Królestwa Bożego na ziemi.
Nasza pascha również miała charakter radosny i mesjański. Przypominała wydarzenia, które zaszły między Jezusem a Jego uczniami w czasie Ostatniej Wieczerzy. Wtedy Jezus przekazał uczniom sakramentalne polecenie: „To czyńcie na moją pamiątkę!” (Łk, 22,19), ustanawiając Eucharystię. Każdy etap wieczoru pesachowego był bogaty w symbolikę. Te etapy były następujące: błogosławieństwo i zapalenie świec, urchac − umycie rąk, karpas − zanurzenie gorzkich ziół w słonej wodzie na znak tego, że życie czasami tonie we łzach, jachac − przełamanie środkowej macy, maggid − opowiadanie o naszej Pesach, zadanie czterech pytań, rachac − rytualne umycie rąk przed jedzeniem chleba, moci maca − błogosławieństwo nad chlebem i macą, maror − spożycie gorzkich warzyw, które mówią o smutku, prześladowaniu i cierpieniach Izraelitów, korech − zjedzenie gorzkich warzyw z charosetem, szulchan orech − wieczerza, na końcu której podaje się biszkopt pesachowy, barech − błogosławieństwo po świątecznym posiłku. O odkupieniu − ostatecznym wybawieniu świata, czyli o misji Eliasza przypominało jedno puste nakrycie przy stole. Pomiędzy tymi fazami paschy wypijaliśmy czerwone wino (symbolizujące krew baranka paschalnego) z czterech kielichów nawiązujących do czterech wyrażeń użytych w Torze. Wypicie ostatniego kielicha połączone było ze wspólnym odczytaniem psalmów.
„Na przyszły rok w Jerozolimie!” − takim życzeniem od wieków Żydzi żegnają wieczór sederowy. Naszą Paschę zakończył ks. Jan słowami:
Spełniony jest porządek Pesachu według przepisów i zwyczajów. Tak jak zasłużyliśmy, aby go wypełnić, obyśmy zasłużyli sprawować go w przyszłości.
Chrystus polecił swym uczniom, aby znaleźli właściwe miejsce, izbę, w której mógłby z nimi spożyć Paschę. W czasie Ostatniej Wieczerzy:
Gdy jedli, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał i dał im mówiąc: „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje”. Potem wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie dał im, i pili z niego wszyscy. I rzekł do nich: „To jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana” (Mt 14,22-24).
Rokrocznie Kościół, który jest w Rzymie, przybywa do swej katedry: do Bazyliki na Lateranie, aby tutaj sprawować pamiątkę Ostatniej Wieczerzy: Wielki Czwartek. Rozpoczyna się Wielki Tydzień i każdy z nas w Wielki Czwartek uda się do pobliskiego kościoła - wieczernika. Uczestnictwo tego dnia w Eucharystii będzie przedłużeniem naszej wspólnotowej wieczerzy paschalnej.
Relację napisała Beata z Grupy Wstępnej